Karakter, mizaç özelliklerinin kararlılık, belirginlik ve süreklilik göstermesiyle meydana gelir. Mizacı bir tohum olarak kabul edersek, karakteri ağacın kalın dallarına benzetebiliriz. Örneğin, mizacında öfkeli olma özelliği bulunan birinin, birçok durumda belirgin ve sürekli bir biçimde öfkeli davranışlar sergilemesi ve çevresindekiler tarafından “öfkeli biri” olarak tanımlanması, artık onun karakterine dair bir özelliktir.
Kişilik
Mizaç yapısının, cinsiyet, zekâ ve biyolojik etkenler gibi büyük oranda değişmeyen şartlar ve yaşadığı çevre, kültür, aile, aldığı eğitim, yaşanılan olaylar gibi kısmi olarak değişebilir şartların etkileşmesiyle kişilik meydana gelir. Mizaç kişiliğin yapısal zeminidir. Mizaç bir tohum, karakter ağacın kalın dalları ise; kişilik de ağacın tamamıdır diyebiliriz.
DTMM ile çocuğu bulunduğu ekosistem içerisinde aile üyeleri ve öğretmenleriyle birlikte ele alıyor ve ortak yaşam, davranma ve sorun çözme için entegre edilebilir bir model öneriliyor. Ayrıca eğitim sisteminde bireysel farklılıklara daha çok öğrenci bağlamında odaklanan bakış açısını genişleterek öğretmenlere de bulundukları ekosistem içinde bireysel farklılıklarıyla aktif ve etkin bir rol alma imkânı sunuluyor. Böylece kendisini tanıyan, psikolojik süreçleri yönetebilen ve eğitime aktarabilen rehberlerin, kendisini tanıyabilen, yönetebilen ve bireysel potansiyellerini ortaya koyabilen bireyler yetiştirmesi hedefleniyor.
Dokuz Tip Mizaç (DTM)
- DTM1: Kusursuzluğu Arayan Mizaç Tipi
- DTM2: Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi
- DTM3: Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi
- DTM4: Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi
- DTM5: Bilginin Anlamına Ulaşmayı Arayan Mizaç Tipi
- DTM6: Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi
- DTM7: Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi
- DTM8: Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi
- DTM9: Duyumsal-Hareketsel Konfor Arayan Mizaç Tipi
DTM1: Kusursuzluğu Arayan Mizaç Tipi DTM1 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak ciddi, ağırbaşlı, tutum ve davranışlarında ölçülü, ne yaptığına ve ne konuştuğuna çok dikkat eden, kendilerini kusursuz kılma adına daima doğru, tutarlı ve adaletli davranmaya çalışan, mükemmeliyetçi kişilerdir. Temizlik, tertip ve düzen gibi konulara titizlik derecesinde önem verirler. Sorumlulukları konusunda oldukça hassas olup, görevlerini hatasız ve eksiksiz bir biçimde yerine getirmeye çalışırlar. Bir işi hatalı yapmaktan ya da eksik bırakmaktan son derece rahatsız olur böyle bir durumda derhal kendilerini eleştirirler. Adil ve güvenilir bir birey olmaya çok özen gösterirler. “Hak – hukuk” konularına son derece duyarlıdırlar. Başkalarına haksızlık yapmamaya, adaletsiz davranmamaya çok dikkat ederler. Görgü, nezaket ve toplum düzenini sağlayan kurallara uymaya çok dikkat eder, kurallara uymayan kişileri de çekinmeden uyarabilirler. Her şeyin bir usulü-yöntemi-metodu olması gerektiğine inanır, bir işi yapmanın “en doğru ve tek bir yolu/yöntemi“ olduğunu düşünürler. Ahlaki değerlere çok önem verirler. İnandıkları toplumsal ve ahlaki değerlerle ters düşmemeye, kınanan, ayıplanan bir davranışta bulunmamaya çok dikkat ederler. Kusursuzluk arayışlarına bağlı olarak, kendilerini sürekli geliştirmeye çalışırlar. Aynı şekilde çevrelerindekilerin ne yapmaları gerektiğiyle ilgili mantıklı önerilerde bulunur, yanlışlarını düzelterek doğru olana yönlendirmeye çalışırlar. Her işlerinde belirli bir plan, program ve düzen vardır. Düzensiz ve programsız bir şekilde yaşamaktan son derece rahatsız olurlar. Hata yapmak ve eleştirilmekten/ayıplanmaktan çok çekinirler. Bu nedenle zihinleri “doğru olan ve olması gereken nedir“, “ideal olana ulaşmak için ne yapmak gerekir” şeklindeki soruların cevaplarıyla meşguldür. Bu yönelim, kendilerini doğru düşünme ve davranmaya, prensip sahip olmaya sevk eder. Bu prensipler sayesinde, hem kendilerinin hem de çevresindekilerin daha ideal bir düzen içerisinde yaşayabileceğini düşünürler. Güçlü DTM9 (Duyumsal-Hareketsel (Fiziksel) Konfor Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM1’ler; genel olarak daha soğuk, mesafeli, ciddi ve ağırbaşlı kişilerdir. Tepkilerinde son derece kontrollü olup, hata yapmamak, ayıplanmamak ve eleştirilmemek konusunda çok daha fazla dikkatlidirler. DTM9 kanadının etkisiyle öfkelerini dışarıya pek yansıtmazlar, daha sakin ancak daha inatçı olurlar. Güçlü DTM2 ( Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM1’ler; genel olarak daha sıcakkanlı, cana yakın ve yardımsever kişilerdir. İlişki kurmak konusunda daha girişken olup ilişkilerine daha fazla önem verirler. İlişkilerinde mantık, tutarlılık, doğruluk ve adaletli olmanın yanında sevgi, duygusal paylaşım, şefkat ve merhamete de çok önem verirler. DTM2 kanadının etkisiyle çevrelerine karşı daha kontrolcü olup, öfkelerini daha çok dışarıya yansıtabilirler.
DTM2: Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi DTM2 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak ilişki odaklı ve sevgi dolu kişiler olup, duyguları doğrultusunda hareket ederler. Sosyal yönleri kuvvetli, dışa dönük, hareketli, çevresindekilere karşı sıcak ve ilgili, insanlarla çabuk kaynaşabilen, arkadaş canlısı ve yardımsever bir yapıya sahiptirler. Cana yakın tutum ve tavırları ile kendilerini kolayca sevdirebilirler. İlişkiler içinde “var olurlar“ ve ilişkilerini çok fazla önemserler. Çevrelerindekilerin ihtiyaç ve beklentilerini çok çabuk fark eder ve kendilerini yardım etmek zorunda hissederler. Sevdiklerini memnun ve mutlu etmeye çalışan ve onların istek, ihtiyaç ve sıkıntılarına çok duyarlı olan DTM2’ler; muhatapları için ilgi, yardım ve fedakârlık anlamına gelecek tutum ve davranışları çok sık sergilerler. Aynı şekilde onlardan da yardımsever, fedakâr ve içten bir şekilde davranmalarını beklerler. Bunun aksi davranışlar gördüklerinde ise; çok çabuk kırılır, üzülür ve motivasyonları düşer. İlişkilerine çok önem verdikleri ve karşısındaki kişileri kırmak istemedikleri için, “hayır” demekte zorlanırlar. İnsanların nelerden mutlu olacağını, nasıl rahat ve memnun olabileceklerini hisseder ve buna uygun tutum ve davranışlar sergilerler. Sevdiklerinin dertleriyle kendi dertleri gibi dertlenir ve problemlerini çözmek için fedakârca uğraşırlar. Hatta bazen muhataplarını memnun etmekle o kadar meşgul olurlar ki kendi ihtiyaçlarını göz ardı edebilirler. Çevrelerinden de aynı şekilde ilgi ve sevgi bekler, bunu söz ve eylemleriyle çoğu zaman belli ederler. Kendilerini sevdirmeye ve beğendirmeye çaba gösterir, herhangi bir ortamda fark edilmek ve ilgi çekmekten çok hoşlanırlar. Olumsuz bir söz ya da tutum karşısında durumu kişiselleştirerek çok kolay alınganlık gösterebilen DTM2’ler, istek ve beklentilerinin karşılanmadığı durumlarda çok çabuk hayal kırıklığı yaşarlar. Güçlü DTM1 (Kusursuzluğu Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM2’ler; genel olarak, sorumlukları konusunda daha hassas ve duyguları konusunda daha kontrollü kişilerdir. Sevgi, duygusal paylaşım, şefkat ve merhamet gibi kavramların yanında saygı, sorumluluk, adalet ve prensip gibi kavramlara da oldukça önem verirler. DTM1 kanadının etkisiyle daha mantıklı ve kontrollü olan bu bireyler, mantık ve duyguları arasında daha fazla gel gitler yaşayabilirler. Güçlü DTM3 (Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM2’ler; genel olarak daha alımlı, imaj ve görünümüne daha fazla önem veren, duygularını saklayabilme konusunda daha hesaplı davranabilen ve ilişkilerinde daha baskın ve yönlendirici kişilerdir. Başarılı ve prestij sahibi olmak konusunda daha hırslı, çalışkan ve rekabetçidirler. DTM3 kanadının etkisiyle insanların kendileri hakkında ne düşündüklerine, insanlar üzerinde nasıl etki bıraktıklarına daha fazla önem verirler.
DTM3: Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi DTM3 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak kendine güveni yüksek, enerjik, imaj ve görünümlerine çok önem veren, çevrelerinde etki ve hayranlık uyandıracak özelliklere sahip olmak isteyen kişilerdir. Karşı tarafın onları nasıl görüp değerlendirdiğine çok dikkat ederler. Yaşamlarının her alanında ulaşmak istedikleri bir hedefleri olan DTM3’ler hırslı, rekabetçi ve yarışmacı bir yapıya sahiptirler. Başarı, prestij, statü ve kariyer sahibi olmak bu kişilerin hayatında oldukça önemli bir yere sahiptir. Kaybetmek, yenilmek, engellenmek ve potansiyellerini etkin ve verimli bir biçimde kullanamamaktan oldukça rahatsız olurlar. Oldukça adaptif kişilerdir. Sosyal zekaları sayesinde, bir ortama girdiklerinde kimle nasıl konuşmaları gerektiğini çok iyi hesap eder ve o şekilde konuşurlar. İçinde bulundukları grubun-topluluğun değer verilen, kabul gören ve beğenilen imajlarını çok hızlı ve pratik bir biçimde kendilerinde modelleyebilirler. Bu sayede bulundukları ortamın şartlarına göre davranışlarını ayarlamakta ve o ortam içerisinde popüler, ilgi çekici ve beğenilen kişi olmakta başarılı olurlar. Ulaşmak istedikleri hedef ve başarılara kolayca motive olabilen DTM3’ler hiçbir şeyden olumsuz etkilenmiyor gibi görünebilirler. Özellikle olumsuz duyguları kendilerine engel yapmadan hiç durmaksızın yollarında ilerleyebilirler. Aynı şekilde çevrelerindekileri de olumsuz duygularına takılmamaları konusunda destekleyip, motive edebilirler. Güçlü DTM2 (Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM3’ler; genel olarak, sosyal becerileri çok yüksek, çok daha dışa dönük, alımlı ve ilişkilerinde daha sıcak ve yakın davranan kişilerdir. İmaj ve görünümlerine, dikkat çekici ve popüler bir kişi olmaya daha fazla önem verirler. DTM2 kanadının etkisiyle, ilgi ve sevgi beklentileri daha fazladır, daha kolay kırılıp, alınabilirler, olumlu-olumsuz duygularını kontrol etmekte daha çok zorlanır, daha hırçın davranışlar sergileyebilirler. Güçlü DTM4 (Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM3’ler; genel olarak, biraz daha içe dönük, durgun ve hassas bir yapıya sahiptirler. Kendilerinden daha emin olan bu kişilerin, çevreleri tarafından onaylanma ve beğenilme ihtiyaçları daha azdır. Beğenilme ve fark edilme isteklerini genelde fiziksel görünümleri ile değil, entelektüel kapasiteleri ve başarıları ile tatmin etmeye çalışırlar. DTM4 kanadının etkisiyle, sanat ve estetik gibi konulara ilgileri daha fazladır. Popüler olandan çok, yaratıcı, orijinal ve farklı olan şeylerle daha fazla ilgilidirler.
DTM4: Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi DTM4 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak, içe dönük, kibar, naif, özgünlüğe ve bireysel farklılığa önem veren kişilerdir. Yoğun bir hayal ve duygu dünyasına sahiptirler. Karşılarındaki kişilerin duygularını çok iyi anlayabilen, empati becerileri gelişmiş, duyarlı kişilerdir. İnsanlara karşı candan ve samimi davranırlar. İçlerinden geldiği gibi yaşamaya değer veren, doğal ve kendine özgü bir tarzları vardır. Yaşamlarında anlam arayışına ve derinden hissederek yaşamaya değer verirler. Tutkulu ve romantik yapılarına bağlı olarak duygularını oldukça yoğun yaşar ve duygusal ayrıntılara çok dikkat ederler. Hayatta asil, doğru, özgün ve güzel şeyleri fark ve takdir edebilen, estetik hassasiyetleri yüksek kişilerdir. Basitlik, sıradanlık ve yüzeysellikten hiç hoşlanmazlar. Duygu ve düşüncelerini direkt ifade etmektense, estetik ve sanatsal bir biçimde ifade etmeyi tercih ederler. Sosyal ilişkilerinde zaman zaman dışa dönük, aktif ve eğlenceli olsalar da kendi duygu dünyalarıyla baş başa olmaktan daha çok hoşlanırlar. Özellikle uzun süre kalabalık ortamlarda bulunduklarında, yalnız kalıp kendi içlerine dönme ihtiyacı hissederler. Hüzün-sevinç, coşku-melankoli gibi duygusal iniş çıkışları çok sık yaşarlar. Duygusal olarak çabuk incinirler ancak incindiklerini belli etmez karşı tarafın anlamasını beklerler. İçlerinde hep bir şeylerin eksiliğini hisseden bu kişiler, içlerindeki boşluğu duyguları daha yoğun ve derinden yaşayarak doldurmaya çalışırlar. Yaşadıkları tüm tecrübeleri, ne kadar acı ve üzüntü verici olursa olsun, gizli hazineleri gibi görürler. Bu duygular, bazen yaratıcılıklarının ilham kaynağı olduğu gibi bazen de depresif ve melankolik bir ruh hali içinde olmalarına neden olur. Güçlü DTM3 (Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM4’ler; genel olarak, daha dışa dönük, ilişkilerinde daha enerjik ve aktif bir görünüm sergileyen kişilerdir. Yaptıkları işlerde, özellikle sanat, estetik ve tasarım gibi alanlarda başarılı olmak konusunda daha hırslı ve rekabetçi bir yapıya sahiptirler. Duygularına daha az gömülür, incindikleri ve kırıldıkları durumları kimseye fark ettirmeyebilirler. DTM3 kanadının etkisiyle, çevrelerindekilerin kendileri hakkında ne düşündükleriyle daha fazla ilgilenir ve daha farklı ve etkileyici bir imaja sahip olmayı önceleyebilirler. Güçlü DTM5 (Bilginin Anlamına Ulaşmayı Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM4’ler; genel olarak daha içe dönük, çekingen ve sessiz olmaya eğilimlidirler. İlişkilerinde, her ne kadar duygular hakim olsa da, mantık ve rasyonalitenin yeri de çok önemlidir. Mantıktan uzak bir şekilde yalnızca duygularıyla hareket etmezler. Derin duyguların ve düşüncelerin bir arada olabildiği bir yapıya sahiptirler. Kendilerini anlamayacaklarını düşündükleri kişilere karşı daha soğuk, ilgisiz ve mesafelidirler. Oldukça sıra dışı ve yaratıcı kişilerdir. DTM5 kanadının etkisiyle sosyal ilişki kurmakta daha çekingen olup daha çok çevrelerinde olan biteni gözlemlemeye ve sessizce anlamaya çalışırlar.
DTM5: Bilginin Anlamına Ulaşmayı Arayan Mizaç Tipi DTM5 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak içe dönük, sessiz, yalnız kalıp düşünmekten hoşlanan, soğuk ve mesafeli kişilerdir. İnsanlarla ilişki kurmak konusunda çekingen ve isteksiz olabilirler. Fiziksel temas ve yakınlıktan, duygusal tavır ve tepkilerden de pek hoşlanmazlar. Dikkat çekmek ve göz önünde olmaktan rahatsız olurlar. Duygusal olmaktan çok son derece rasyonel, mantıklı ve analitik düşünürler. Kavramsallaştırma, soyutlama, gözlem ve analiz yetenekleri oldukça gelişmiş, entelektüel merakı oldukça yüksek kişilerdir. Bilgiye ve bilgide derinleşmeye çok önem verirler. Vakitlerinin çoğunu okuyarak ve düşünerek geçirebilirler. Düşünmek ve merak ettikleri şeyleri tüm detaylarıyla bilmekten keyif alırlar. Doğru bilgiye ulaşmak için kavramları neden-sonuç ilişkisi içinde değerlendiren bir zihinsel işleyişe sahiptirler. Çevrelerinde gelişen olayları duygularını katmadan, objektif biçimde gözlemleyebilen ve analiz edebilen kişilerdir. Konsantrasyonları yüksektir. Dikkatlerini sadece ilgilendikleri konuya odaklayarak saatlerce -sıkılmadan ve yarım bırakmadan- tek bir konu üzerinde durabilirler. Olayları, kişileri ve kavramları derinlemesine analiz edebilen ve bilgisine çok güvenen bu kişiler, çevrelerindekilerin anlamayacağını düşündüğü için bilgisini paylaşma konusunda çok istekli olmayabilirler. Bilgiye teorik açıdan yaklaştıklarından, bilginin pratik yaşama uygulanması konusunda isteksiz ve yetersiz olabilirler. Güçlü DTM4 (Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM5’ler; genel olarak, daha içe dönük, sessiz, çevreleriyle daha az iletişim kuran kişilerdir. DTM4 kanadının etkisiyle daha duyarlı ve dostane ilişkilere daha fazla önem verirler. Kendilerinin ve çevresindekilerin duygularını tanımaya ve anlamaya çalışırlar. Sanatsal yönleri de bulunan bu kişiler, düşüncelerini ve hislerini bazen sanatsal bir biçimde ifade etmeyi daha nitelikli ve gerekli bulabilirler. Güçlü DTM6 (Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM5’ler; genel olarak, daha çalışkan, sorumluluklarına bağlı, ilişkilerine daha fazla yönelen, daha fazla güven arayan, zaman zaman daha tepkisel davranışlar gösterebilen kişilerdir. DTM6 kanadının etkisiyle, daha muhalif, tepkisel, şüpheci ve çabuk kaygılanabilen bir yapıya sahiptirler.
DTM6 Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi: DTM6 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak sakin, çevreleriyle uyumlu olmaya özen gösteren, görev ve sorumluluklarına çok dikkat eden, mantıklı, hesaplı ve kontrollü kişilerdir. Oldukça meraklı, araştırmayı seven, gözlemci, sorgulayıcı ve tedbirli bir yapıya sahiptirler. Yaşamlarının genelinde titiz ve düzenli olmaya eğilim gösterirler. Yaşamlarında “güven duygusuna ve emniyet içinde olmaya” oldukça önem veren DTM6’lar, “güven ve emniyet” ile ilgili endişeleri, diğer insanlardan daha fazla taşırlar. Bu nedenle kurallara uymaya, tedbirli ve kontrollü davranmaya, ilişkilerinde güvensizlik yaratabilecek davranışlardan kaçınmaya özen gösterirler. Yeni bir ortama girdiklerinde kendilerini güven ve emniyet içinde hissedinceye kadar pek rahat olamazlar. Bu konuda tam rahatlayana kadar, çevreleriyle kontrollü ve mesafeli bir şekilde ilişki kurarlar. Genellikle ilişkilerinde temkinli davranırlar. Karşılarındaki insana yeterince güven duyana kadar ketumdurlar, kendileriyle ilgili pek bir şey anlatmamayı tercih ederler. Güven duydukları insanları kırmamaya ve hayal kırıklığına uğratmamaya oldukça özen gösterirler. Aile ve dostları için yüksek fedakârlıklarda bulunabilirler. Güven duydukları bir, kişi ya da ideale kendilerini adayabilirler. İşleri oluruna bırakmadan eksik ve hataları tespit edip gidermeye çalışırlar. Sık sık muhataplarının niyetlerini sorgulayan ve bazen kuşkucu olabilen bir yapıya sahiptirler. Olası en kötü ihtimalleri hesaplar, tedbirli ve ihtiyatlı hareket etmeye çalışır, gelecekle ilgili kaygılar taşırlar. Karar verme süreçlerinde bütün ihtima lleri gözetir, yanlış adım atmak ve belirsizlik içine girmekten kaçınır, kararlarında yakın çevresinin beklentilerine uymaya özen gösterirler. Genellikle karar vermekte ya da verdikleri kararlardan emin olmakta zorlanırlar. Zaman zaman kendine güvenle ilgili problemler yaşayabilen DTM6’lar, yaşamlarında kendilerine güven verecek, bilgili, kararlı ve tutarlı bir “güven odağına” ihtiyaç duyarlar. Güçlü DTM5 (Bilginin Anlamına Ulaşmayı Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM6’lar; genel olarak daha içe dönük, durgun, çekingen ve çevreleriyle daha mesafeli bir biçimde ilişki kuran kişilerdir. Çevrelerini daha fazla gözlemleyerek nasıl davranmaları gerektiğini daha çok düşünür ve analiz ederler. DTM5 kanadının etkisiyle, entelektüel yönleri daha ön planda, daha mantıklı, rasyonel ve aynı zamanda daha şüpheci olabilirler. Güçlü DTM7 (Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM6’lar; genel olarak daha dışa dönük, sosyal yönleri kuvvetli, neşeli, esprili ve arkadaş canlısı olurlar. Daha hareketli, neşeli, kaygısız ve rahattırlar. Özgüvenleri daha yüksektir. Biraz daha korkusuz, daha tepkisel ve muhalif düşüncelerini daha rahat ifade eden kişilerdir. DTM7 kanadının etkisiyle temizlik ve düzen gibi konularda daha rahat olabilirler.
DTM7: Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi DTM7 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak dışa dönük, neşeli, eğlenceli ve oldukça hareketli kişilerdir. Hayattan keyif almaya son derece önem verirler. Espri ve şakalarıyla bulundukları ortamın atmosferini değiştirebilirler. Aynı şeyleri yapmaktan çok çabuk sıkılan, yenilik ve değişikliklerden haz alan, maceracı kişilerdir. Acı ve sıkıntı verici şeylerden uzak dururlar. Sorunlar karşısında iyimser, pratik ve çözüm odaklıdırlar. Sorunların, zihinlerini çokça meşgul etmesine izin vermezler. Hayal dünyaları çok geniştir. Akıllarında daima birçok fikir ve proje vardır. Keşfetmeye ve yeni deneyimlere açık, farklı bilgi alanları ve konular arasında bağlantılar kurabilen, yenilikçi fikirler üretebilen, vizyoner ve çok yönlü bir kişilerdir. Yeni şeyler öğrenmek, tatmak ve deneyimlemekten zevk alırlar. En iyi öğretmenin, tecrübeler olduğunu düşünürler. Okuyarak öğrenmektense; deneyerek ve yaşayarak öğrenmeyi tercih ederler. Yaşamlarında daima seçeneklerinin olmasını isterler, çeşitlilikten hoşlanırlar. Yaşamdan zevk almak için her zaman yeni ve farklı şeylerin arayışında olabilirler. Dağınık ve düzensiz olmaya eğilimlidirler. Sınırlanmaya ve engellenmeye karşı toleransları düşüktür. Katı kurallara ve disipline uymakta güçlük çekebilirler. Monotonluk, sıradanlık ve tek düzelikten aşırı derecede rahatsız olabilirler. İyimser ve deneyimlemeyi seven yapıları nedeniyle yeni bir işe başlarken ya da karar verirken olumsuz ihtimaller üzerinde çok fazla kafa yormayabilirler. İlgi ve dikkatlerini tek bir konuya uzun süre odaklamakta güçlük çekebilir, merak ve ilgilerini yitirdikleri durumlarda hemen yeni şeylere yönelme ihtiyacı hissederler. Güçlü DTM6 (Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM7’ler; genel olarak, problemler üzerinde daha çok düşünen, güven duygusuna daha çok önem veren, daha çok sorumluluk duygusuna sahip, çevresindekileri daha çok dinleyebilen, ilişkilerine daha bağlı kişilerdir. Daha tedbirli olup, biraz daha yavaş ve daha kontrollü hareket ederler. Karar verirken ya da risk alırken daha fazla düşünürler. Gelecek hakkında daha kaygılıdırlar. Her ne kadar içlerinden geldiği gibi bağımsız ve özgür hareket etmek isteseler de, DTM6 kanadının etkisiyle çevrelerinin olumsuz düşüncelerinden etkilenip kendilerini sınırlandırabilirler. Güçlü DTM8 (Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM7’ler; genel olarak, çok daha hareketli, enerjik, coşkulu, konuşkan ve keyiflerine düşkün olurlar. İstekleri konusunda daha ısrarcı ve talepkardırlar. Daha dürtüsel hareket ederler, akıllarına koydukları ya da arzuladıkları bir şeyi muhakkak yapmak isterler. Zorlukların üstesinden gelmek konusunda daha mücadeleci olurlar. Daha pratik ve hızlı kişilerdir. Çok çabuk karar verip uygularlar. Daha kolay risk alırlar. DTM8 kanadının etkisiyle ilişkilerinde daha baskın ve yönlendiricidirler. Daha kolay öfkelenebilir, öfkelendiklerinde de tartışmanın dozunu yükseltmekten kaçınmazlar
DTM8: Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi DTM8 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak cesur, kendinden emin, otoriter, iddialı, cömert, koruyucu ve sahiplenici kişilerdir. Bağımsızlıklarına düşkün, girişken, risk alan, her şart ve durumda öne çıkabilen, geride durmaktan asla hoşlanmayan, liderliğe yatkın bir yapıya sahiptirler. Çok çabuk karar verebilen, kararlarında ısrar eden, problemlerin üstüne giden, zorluklar karşısında güçlü, dayanıklı ve mücadeleci bir tutum sergileyen kişilerdir. Kendi varlıklarını, bir başkası üzerinde hükmetme yoluyla ortaya koyarlar. Kendilerini merkez, çevrelerini de kendi uzantıları olarak görmeye eğilimlidirler. Çevrelerine emir ve direktiflerde bulunabilir ancak kendilerine emredilmesinden hoşlanmazlar. Kendileri yönetir ancak yönetilmekten hoşlanmazlar. Sevdikleri kişilere sınırlar koyabilir ancak sınırlanmaktan hiç hoşlanmazlar. Mutlak güç arayışları nedeniyle çatışmacı-zorlayıcı ve fiziksel şiddete eğilimli olabilirler. Güçlerini yapıcı yönde kullanabildiklerinde, çok kısa sürede büyük işler başarabildikleri gibi bu gücü yıkıcı yönde kullandıklarında da yok edici olabilirler. Kendilerini ve zayıf-güçsüz gördükleri kişileri koruma konusunda, çok hassas ve gözü pek olurlar. Yaşamdaki var olma stratejileri; güçlü, bağımsız ve dayanıklı olmak ve asla “çaresiz, savunmasız, yetersiz, güçsüz ve bağımlı” olmamaktır. Hayatta en kaçındıkları şeyler; zayıflık, muhtaç duruma düşmek, kontrol edilmek, baskı altına alınmak ve güçsüzleştirilmektir. Duygusallık, zayıflık, kararsızlık ve pasiflikten nefret ederler. Buna karşılık güçlü-kararlı-aktif ve etkin bir görünüm sergiler. Güçlü DTM7 (Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM8’ler; genel olarak daha dışa dönük, enerjik ve hareketlidirler. Kendilerine çok daha fazla güvenir ve her durum ve şartta inisiyatifi ele alabilirler. İstekleri konusunda daha acelecidirler. İlişkilerinde daha girişken, yönlendirici ve hükmedici davranabilirler. Öfkelerini dışarıya yansıtmaktan çekinmezler. Kendilerini öfkelendiren ve otoritelerini sarsan kişilere karşı oldukça sert bir tutum takınabilirler. DTM7 kanadının etkisiyle daha dürtüsel, kontrolsüz ve hesapsız davranabilirler. Çok hızlı karar verir ve bir an evvel uygulamaya geçerler. Düşünmekle vakit kaybetmekten hoşlanmazlar. Güçlü DTM9 (Duyumsal-Hareketsel (Fiziksel) Konfor Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM8’ler; genel olarak daha nazik, kibar ve ılımlıdırlar. Çok kolay öfkelenmez, aşırı yıkıcı tepkiler vermekten kaçınırlar. Daha az çatışmacı olup, daha kabul edici ve koruyucu olurlar. DTM9 kanadının etkisiyle öfkelerini hemen dışarıya yansıtmazlar, daha sakin ancak çok daha inatçı olurlar.
DTM9: Duyumsal-Hareketsel Konfor Arayan Mizaç Tipi DTM9 mizaç tipindeki bireyler; genel olarak, uyumlu, sakin, saygılı, mülayim, utangaç, gerilim ve huzursuzluktan hiç hoşlanmayan, barışçıl ve arabulucu kişilerdir. Çatışma yaratacak durumlardan ve uyumu bozacak davranışlardan kaçınmaya eğilimlidirler. Kimseyle tartışmadan, huzursuzluk yaşamadan, barış ve uzlaşma içinde yaşamak isterler. Çevrelerinde cereyan eden tartışma, kavga, çatışma, gerginlik ve huzursuzluk durumlarında hemen barışçıl, uzlaştırmacı ve arabulucu bir tutum benimserler. Kabullenici, halim-selim ve sabırlı bireyler olup, her durumda huzur ve sükûnetlerini korumaya ve devam ettirmeye çalışırlar. Fiziksel rahatlıklarına ve bedensel/duyumsal ihtiyaçlarına düşkün bir yapıya sahiptirler. Ani ve beklenmedik değişimlerden rahatsız olurlar. Herhangi bir şeye zorlandıklarında hızla harekete geçmekte zorlanırlar. Üşengeçliğe eğilimlidirler. Riske girmek ve ön almaktan kaçınan, motive olmadıklarında işleri erteleyen bir davranış örüntüsüne sahiptirler. Öfkelerini bastırırlar ancak “bardağı taşıran son damla” ile ani ve kontrolsüz bir şekilde öfke patlamaları yaşayabilirler. Zor ve önemli kararları, sıkıntı verici işleri erteleyip geciktirebilirler. Bir işe tam motive olmadıklarında eyleme geçemezler. İç dünyalarını paylaşmak konusunda ketum ve kapalıdırlar. Çevreleriyle sürdürdükleri uyumu korumak ve huzurlarını bozmamak adına, “hayır” demekte zorlanırlar. İlişkileri bozan, süreci tıkayan, yürüyen bir şeyi durduran, düzene çomak sokan kişi olmak istemedikleri için gerçekte istemedikleri şeylere de “evet” diyebilirler. Ancak yapmak istemedikleri şeylere zorlandıklarında ya da üzerlerinde baskı kurulduğunda, açık açık çatışmasalar da pasif bir biçimde inatlaşırlar. Güçlü DTM8 (Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM9’lar; genel olarak daha dışa dönük, aktif, girişken ve kendine güvenen kişilerdir. Bazen karşı koyucu bazen de yatıştırıcı olma eğilimleri arasında gidip geldiklerinden, daha gergin ve agresif bir görünüme sahip olabilirler. DTM8 kanadının etkisiyle daha tepkisel, iddiacı, daha çabuk öfkelenen ve daha rahat hayır diyebilen kişilerdir. Güçlü DTM1 (Kusursuzluk Arayan Mizaç Tipi) kanadına sahip DTM9’lar; genel olarak daha sistemli ve programlı hareket eden kişilerdir. Yaşamlarında temizlik, tertip ve düzen konularında daha titiz olmaya eğilimlidirler. Hata ve eksiklikler karşısında daha eleştirel bir tutum takınırlar. İşlerini zamanında bitirmek konusunda daha telaşlı olup sorumlulukları konusunda daha dikkatlidirler. DTM1 kanadının etkisiyle daha istikrarlı, kontrollü, idealist, gelenekçi ve muhafazakar olmaya eğilimlidirler.